Stomia lub inaczej mówiąc – przetoka, to wyprowadzenie ujścia narządów wewnętrznych przez skórę. Stomię wykonuje się najczęściej w wyniku choroby, na skutek której uszkodzeniu uległo jelito cienkie, grube lub moczowody. Zazwyczaj jest to nowotwór jelita grubego, powikłana choroba uchyłkowa okrężnicy, uraz jelita grubego, martwica części jelita grubego, nieswoiste zapalenie jelita grubego, niedrożność odbytnicy lub okrężnicy. Dla osoby posiadającej brzuszny odbyt, najważniejszą kwestią powinna być odpowiednia pielęgnacja stomii. To od niej uzależniony jest komfort i jakość codziennego życia. Osoba, która uważnie obserwuje swoją stomię przy każdej wymianie worka i do tego właściwie ją pielęgnuje, może pozbyć się obaw związanych z nieszczelnością sprzętu. Co więcej – odpowiednia i prawidłowa pielęgnacja stomii pozwala zapomnieć, że taka stomia jest obecna w naszym życiu. A teraz do rzeczy – jak powinna wyglądać pielęgnacja stomii? Czy mając stomię można się kąpać? Jakich preparatów najlepiej używać do pielęgnacji skóry wokół stomii? Na te i inne pytania, odpowiedzi znajdziecie poniżej.
Spis treści
Na początek – odpowiedni wybór stomii
Najważniejszą zasadą w pielęgnacji stomii jest właściwy wybór płytki stomijnej i worka. Chodzi o to, aby płytka stomijna jak najlepiej przylegała do skóry i tym samym nie dopuszczała do kontaktu treści jelitowej lub moczu ze skórą. Wybierając taką płytkę najlepiej zwrócić się o poradę do fachowca, który ustali wielkość stomii i dobierze do niej płytkę w odpowiednim rozmiarze. Uwaga! Wielkość stomii zmienia się w okresie do 10 tygodni po operacji, w związku z czym konieczne są jej okresowe pomiary.
O czym warto wiedzieć? Jeśli wokół stomii znajdują się fałdy skóry lub blizna, można zwiększyć elastyczność płytki samoprzylepnej przez jej ogrzanie, np. pod paskiem ubrania. Umożliwia to łatwiejsze dostosowanie się kształtu płytki do skóry i ogranicza ryzyko przeciekania. Poza tym, zawsze warto zadbać o dodatkowe mocowanie stomii. Zastosowanie specjalnego pasa zapewni lepsze mocowanie i tym samym zwiększy bezpieczeństwo stosowania stomii. Tego typu pas jest szczególnie polecany osobom z miękkim brzuchem lub posiadającym stomię na poziomie lub poniżej poziomu ściany brzucha. W zależności od potrzeb i kondycji skóry, można też zastosować pasty uszczelniające, do uszczelniania przestrzeni między stomią a przylepcem, jak również do wypełnienia nierówności na skórze wokół stomii. Poleca się także pasty gojące, służące do gojenia podrażnień na skórze wokół stomii.
Jak powinna wyglądać profesjonalna pielęgnacja stomii?
Okolice skóry po wyłonieniu stomii wymagają szczególnej pielęgnacji. Jest to bardzo ważne, aby nie dopuścić do żadnych powikłań i podrażnień. Tylko zdrowa skóra gwarantuje prawidłowe korzystanie ze sprzętu stomijnego i pozwala na prowadzenie normalnego życia. Wbrew pozorom, codzienna pielęgnacja stomii nie jest trudna (sprawdź). Warto tylko pamiętać o kilku podstawowych zasadach i gotowe. Do czyszczenia skóry wokół stomii zaleca się stosowanie przeznaczonych do tego produktów, a także białego papieru toaletowego i białych ręczników kuchennych. Dlaczego akurat białych? Bo kolorowe mogą zawierać cynk, który będzie powodował reakcje skórne.
Codzienna pielęgnacja stomii nie wyklucza kąpieli. Dozwolone są zarówno kąpiele jak i seanse pod prysznicem. Kąpiele mogą wyglądać dokładnie tak, jak przed operacją. Nie należy się niczym martwić, gdyż woda nie wpłynie do stomii, a tym bardziej nie może jej uszkodzić. Jedyne o czym należy pamiętać, to unikanie mydeł na bazie olejków i o właściwościach nawilżających. Resztki takiego mydła mogą bowiem powodować uniesienie płytki. A tego byśmy nie chcieli. Po każdej kąpieli skórę wokół stomii należy dokładnie osuszyć.
Dodatkowa ochrona skóry wrażliwej
Niektóre osoby ze stomią mają skórę wyjątkowo wrażliwą i wyjątkowo podatną na podrażnienia. Aby uniknąć dyskomfortu, można zastosować krem ujędrniający skórę. Cienką warstwę kremu należy nałożyć wokół stomii i odczekać kilka minut aż się wchłonie. Dopiero później należy nakleić samoprzylepną płytkę.
Przygotowanie skóry wokół stomii
Przy każdej zmianie worka należy dokładnie umyć skórę wodą i zwykłym mydłem. Jeżeli na skórze pozostały resztki przylepca worka lub płytki, do ich usunięcia należy użyć np. gazików do zmywania skóry. Przydatny będzie też specjalny aerozol do usuwania przylepca, który znacznie ułatwi jego zdjęcie. Do oczyszczania skóry nigdy nie używamy spirytusu lub eteru. Środki te niszczą naturalne środowisko skóry, odtłuszczają ją i często powodują jej podrażnienia. Przed każdym założeniem worka samoprzylepnego lub płytki należy dokładnie wysuszyć skórę wokół stomii. Sucha skóra zapewnia prawidłowe przyleganie i pomaga w zmniejszeniu ryzyka zakażeń grzybiczych.