Żaneta Jasina 
Jedną z najczęstszych i najbardziej dokuczliwych przypadłości układu pokarmowego jest bez wątpienia zespół jelita drażliwego. Szacuje się, że z chorobą zmaga się od 9 do 22% populacji. Aż 80% pacjentów z nasilonymi dolegliwościami stanowią kobiety. Przypadłość dotyka nie tylko osoby starsze. Coraz częściej na ZJD cierpią też ludzie młodzi. Bez względu na postać i przebieg choroby, nie wolno jej lekceważyć. Już najmniejsze podejrzenia jej wystąpienia powinno się skonsultować z lekarzem.
Przyczyny wystąpienia choroby nie są do końca znane (przeczytaj więcej o przyczynach choroby – zespół jelita drażliwego). Wśród czynników, które mogą mieć istotny wpływ na ZJD wymienia się: przebytą infekcję przewodu pokarmowego, zaburzenia jelitowe flory bakteryjnej, a także zaburzenia lękowe, napięcie emocjonalne, długotrwały stres i stany depresyjne. Czynnikiem wystąpienia choroby mogą być również czynniki genetyczne.
Niejednoznaczne są także objawy choroby. Zespół jelita drażliwego najczęściej objawia się nieregularnym skurczem jelit. Zbyt energiczne mogą wywoływać biegunki, z kolei powolne i zanikające mogą doprowadzić do zaparć. Przy ZJD mogą wystąpić także: wzdęcia, nawracająca zgaga, bóle podbrzusza, burczenie w brzuchu oraz uczucie przelewania się w żołądku.
Leczenie zespołu jelita drażliwego
Leczenie choroby uzależnione jest od stopnia jej zaawansowania. Najczęściej lekarz przepisuje leki łagodzące zaburzenia czynnościowe jelit, zawierające substancje o działaniu rozkurczowym, jak np. No-Spa. W przypadku silnych biegunek niezbędne jest przepisanie leków wpływających na ściany jelit, które hamują nadmierne skurcze układu pokarmowego. Wspomagająco, w zależności od objawów choroby stosuje się środki na wzdęcia i zgagę. Jeśli jedną z przyczyn choroby jest alergia pokarmowa to bardzo pomocne w leczeniu mogą okazać się enzymy.
Dieta w zespole jelita drażliwego
Podstawą leczenia, zaraz obok przepisanych przez lekarza leków, jest odpowiednio skomponowana dieta. Przede wszystkim powinna być ona lekkostrawna i dostosowana do objawów choroby. Nie ma bowiem jednej uniwersalnej diety dla wszystkich chorych. Inna powinna być dieta przy biegunkach i inna przy zaparciach. Ważne jest, aby wszystkie posiłki zjadać w regularnych odstępach czasowych, bez pośpiechu, dokładnie przeżuwając każdy kęs. Ze wszystkich przypraw należy sięgać wyłącznie po te łagodne, jak melisa, koperek, majeranek, bazylia, zioła prowansalskie, kminek i tymianek.
Jeśli w chorobie towarzyszą wam biegunki, powinniście wzbogacić dietę w potrawy i napoje o działaniu zapierającym, jak: suszone czerwone jagody, czerwone wytrawne wino, kisiel, galaretki, tarte jabłko, ziemniaki i ryż. Zamiast pieczywa ciemnego należy spożywać jasne pszenne, ewentualnie graham. Polecane są także kasze kukurydziane, kasza manna i perłowa. Z warzyw dobrze jest wybierać marchew, seler, sałatę i cykorię.
Przy biegunkach niewskazane są warzywa strączkowe, a także produkty bardzo słodkie, jak ciasta, miód, soki owocowe (zwłaszcza te sztucznie dosładzane). Niepolecane jest także mleko. Zamiast niego lepiej jest sięgnąć po jogurt naturalny lub kefir.
Jeśli chorobie towarzyszą zaparcia, powinniście sięgać po produkty z dużą ilością błonnika, który przyspiesza perystaltykę jelit i ułatwia wypróżnianie. Zamiast jasnego pieczywa, wybierajcie razowe. Zamiast drobnych kasz – grube, typu gryczana lub pęczak. Postawcie też na makarony razowe, płatki zbożowe i otręby owsiane. Podstawą diety powinny być surowe warzywa i owoce. Doskonałym rozwiązaniem na zaparcia są suszone śliwki i morele. Bardzo ważne jest też wypijanie odpowiedniej ilości płynów, najlepiej od 2 do 3 litrów dziennie. Numerem jeden powinna być niegazowana woda mineralna, a także napary z rumianku, mięty i pokrzywy. Polecany jest też kompot z suszonych śliwek o działaniu lekko przeczyszczającym. Jeżeli cierpicie na przewlekłe zaparcia koniecznie wyeliminujcie z diety tłuste sery twarogowe, żółte i topione, a także czekoladę, ryż i kakao.
